بیماری های تنفسی طیور
بیماری های تنفسی طیور
بیماری های تنفسی، همواره یکی از چالش برانگیزترین و پرهزینه ترین مسائلی هستند که پرورش دهندگان همیشه با آن ها دست و پنجه نرم می کنند. این بیماری‌ها به طور مستقیم باعث افزایش تلفات می شوند و منجر به کاهش عملکرد صحیح تولید (مانند کاهش رشد، افزایش ضریب تبدیل غذایی، و کاهش تولید تخم‌مرغ) می‌شوند. بیماری های تنفسی در طیور ممکن است با تضعیف سیستم ایمنی پرنده، آن‌ها را مستعد ابتلا به سایر بیماری‌ها و عفونت‌های ثانویه هم خواهند کرد. خسارات اقتصادی ناشی از این بیماری‌ها می‌تواند برای یک واحد تولیدی، فاجعه‌بار باشد و سودآوری آن را تحت‌الشعاع قرار دهد. در این مقاله از پایادارویه سعی کرده ایم با معرفی دقیق عوامل بیماری‌زا، علائم بالینی، روش‌های تشخیص، پیشگیری و درمان هر یک از این بیماری‌ها شما را با انواع بیماری های تنفسی طیور آشنا کنیم.
مهمترین بیماری های تنفسی طیور
در ادامه به معرفی مهمترین و شایع ترین بیماری های تنفسی مرغ و بوقلمون می پردازیم، عوامل بیماری زا را مورد بررسی قرار می دهیم و به تفصیل در مورد درمان بیماری های تنفسی طیور صحبت خواهیم کرد. بیماری های شایع تنفسی طیور عبارتند از :
- بیماری نیوکاسل مرغ
- برونشیت عفونی طیور
- مایکوپلاسموز
- کوریزای عفونی
- آنفولانزای پرندگان
- آسپرژیلوزیس
- وبای پرندگان
در ادامه به معرفی و روش های درمان و کنترل هر یک از این بیماری ها می پردازیم.
بیماری نیوکاسل
بیماری نیوکاسل یک بیماری ویروسی بسیار واگیردار و کشنده است که توسط پارامیکسو ویروس نوع 1 ایجاد میشود. این ویروس سویه‌های مختلفی از نظر حدت دارد که از سویه‌های لنتیوژنیک (ملایم) تا مسوژنیک (متوسط) و ولوژنیک (بسیار کشنده) متغیر هستند. بیماری نیوکاسل ممکن است سیستم‌های تنفسی، گوارشی و عصبی پرندگان را درگیر کند و منجر به تلفات بالا شود. انتقال ویروس به سرعت از طریق ترشحات تنفسی، فضولات، و تماس با پرندگان آلوده، غذا، آب یا تجهیزات آلوده صورت می‌گیرد. علائم این بیماری شامل عطسه، سرفه، تنگی نفس، پیچش گردن، لرزش، فلجی، اسهال سبز و کاهش ناگهانی تولید تخم‌مرغ در مرغ‌های تخم‌گذار است. نیوکاسل در مناطق بومی، یک تهدید دائمی برای صنعت طیور محسوب میشود.
پیشگیری از بیماری نیوکاسل
مهمترین و مؤثرترین راه پیشگیری از بیماری نیوکاسل، واکسیناسیون دقیق و منظم گله است که باید تحت نظر دامپزشک و بر اساس اپیدمیولوژی منطقه و نوع سویه‌های رایج انجام گیرد. واکسن‌های زنده مانند سویه‌های B1، لاسوتا و واکسن‌های کشته یا روغنی هر دو در برنامه‌های واکسیناسیون مورد استفاده قرار می‌گیرند. علاوه بر واکسیناسیون، رعایت اصول امنیت زیستی شامل کنترل تردد افراد و وسایل نقلیه، ضدعفونی منظم سالن‌ها و تجهیزات، جلوگیری از تماس پرندگان گله با پرندگان وحشی یا سایر گله‌ها، و مدیریت بهداشتی آب و دان، از اهمیت حیاتی برخوردار است.
درمان بیماری نیوکاسل
متأسفانه هیچ درمان اختصاصی و مؤثری برای بیماری نیوکاسل وجود ندارد و هدف اصلی، مراقبت‌های حمایتی از پرندگان بیمار است. این مراقبت‌ها شامل بهبود تهویه سالن، افزایش دمای محیط، تأمین آب آشامیدنی حاوی ویتامین‌ها (به ویژه ویتامین A) و الکترولیت‌ها برای کاهش استرس و تقویت سیستم ایمنی پرنده است. آنتی‌بیوتیک‌هایی نظیر آنتی بیوتیک فوزباک تنها در صورتی تجویز می‌شوند که عفونت‌های باکتریایی ثانویه که به دنبال تضعیف سیستم ایمنی توسط ویروس ایجاد می‌شوند تشخیص داده شوند. فراموش نکنید برای جلوگیری از گسترش تلفاات، دفع بهداشتی لاشه ها مهمترین گزینه برای جلوگیری از انتشار ویروس است.
بیشتر بخوانید: مهمترین بیماری های طیور
برونشیت عفونی طیور
بیماری برونشیت عفونی طیور، یک بیماری ویروسی بسیار واگیردار است که توسط کورونا ویروس ایجاد می شود. این بیماری عمدتاً سیستم تنفسی را درگیر می‌کند، اما بسته به سویه ویروس، می‌تواند کلیه ها و دستگاه تولید مثل را نیز تحت تأثیر قرار دهد. سویه‌های مختلفی از ویروس IBV وجود دارند که باعث پیچیدگی کنترل بیماری برونشیت عفونی می‌شوند. انتقال ویروس به سرعت از طریق هوا، تماس مستقیم و لوازم آلوده صورت می‌گیرد. در جوجه‌های گوشتی، علائم تنفسی شامل سرفه، عطسه و ترشحات بینی و همچنین کاهش رشد و افزایش ضریب تبدیل غذایی مشاهده میشود. در مرغ‌های تخم‌گذار، افت شدید تولید تخم‌مرغ، تولید تخم‌مرغ با کیفیت پایین (پوست نازک، ناهنجار یا بدون پوست) و در برخی موارد، آسیب دائمی به اویدوکت و کاهش تولید آینده از علائم باررز هستند.
پیشگیری از بیماری برونشیت عفونی
پیشگیری از برونشیت عفونی شامل یک برنامه واکسیناسیون دقیق و متناسب با سویه‌های رایج در منطقه است. استفاده از واکسن‌های زنده و کشته به صورت ترکیبی، معمولاً برای ایجاد ایمنی قوی توصیه میشود. سویه‌های واکسن باید با سویه‌های میدانی مطابقت داشته باشند. علاوه بر واکسیناسیون، رعایت اصول امنیت زیستی، مدیریت صحیح تهویه سالن، کنترل دما و رطوبت، و مدیریت تراکم پرنده در سالن، از فاکتورهای مهم در پیشگیری هستند. کاهش استرس‌های محیطی به تقویت پاسخ ایمنی کمک می‌کند.
درمان بیماری برونشیت عفونی
هیچ درمان اختصاصی برای برونشیت عفونی وجود ندارد و درمان حمایتی است. تمرکز بر بهبود تهویه و شرایط محیطی سالن، فراهم آوردن آب آشامیدنی حاوی ویتامین‌ها (به ویژه ویتامین A که در ترمیم بافت اپیتلیوم تنفسی مؤثر است) و الکترولیت‌ها است. آنتی‌بیوتیک‌ها برای کنترل عفونت‌های باکتریایی ثانویه که می‌توانند بیماری را پیچیده‌تر کنند، استفاده می‌شوند.
قوی ترین آنتی بیوتیک طیور را از پایادارویه بخواهید
مایکوپلاسموز یا مایکوپلاسما
بیماری مایکوپلاسموز یا مایکوپلاسما عمدتاً توسط گالی سپتیکوم یا مایکوپلاسما MG ایجاد میشود. مایکوپلاسما یک بیماری باکتریایی مزمن دستگاه تنفسی است. مایکوپلاسماها فاقد دیواره سلولی هستند که آن‌ها را در برابر بسیاری از آنتی‌بیوتیک‌ها (مانند پنی‌سیلین و سفالوسپورین‌ها) مقاوم می‌سازد. این بیماری معمولاً با دوره کمون طولانی و سیر کند پیشرفت می‌کند و اغلب به صورت تحت بالینی وجود دارد، مگر اینکه با عوامل استرس‌زا یا سایر عفونت‌ها (مانند نیوکاسل، برونشیت یا ای کلای) ترکیب شود.
انتقال اصلی مایکوپلاسما به صورت عمودی از مرغ مادر به جوجه است، اما انتقال افقی نیز از طریق تماس مستقیم یا هوا صورت می‌گیرد. علائم شامل سرفه خشک مزمن، عطسه، ترشحات بینی و چشمی، و گاهی تورم سینوس‌ها (به ویژه سینوس زیرچشمی) است.
پیشگیری از مایکوپلاسما
بهترین راه پیشگیری، خرید جوجه از گله‌های مادری عاری از مایکوپلاسما است. رعایت دقیق اصول امنیت زیستی، واکسیناسیون به موقع و صحیح برای کاهش شدت علائم و جلوگیری از انتقال ضروری می باشد. کاهش استرس های محیطی مانند نوساناات دما، تهویه نامناسب و تراکم بالا، از اهمیت بالایی برخوردار است.
درمان مایکوپلاسموز
درمان مایکوپلاسموز شامل استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های خاصی است که علیه مایکوپلاسما مؤثر هستند، آنتی بیوتیک هایی نظیر فوزباک، تیل میکودم، اندرودم و برخی تتراسایکلین ها می توانند در درمان این بیماری موثر واقع شوند. یادتان باشد که انتخاب آنتی‌بیوتیک باید بر اساس تست حساسیت آنتی‌بیوتیکی (آنتی‌بیوگرام) صورت گیرد. مراقبت‌های حمایتی شامل بهبود تهویه، کنترل دما و رطوبت، و تأمین ویتامین‌ها و الکترولیت‌ها نیز در کنار درمان آنتی‌بیوتیکی توصیه میشود.
بهترین آنتی بیوتیک تنفسی طیور را از پایادارویه بخواهید
وبای مرغان
وبای پرندگان یا وبای مرغی که با نام پاستورلوزیس نیز شناخته میشود، یک بیماری باکتریایی عفونی و واگیردار است که توسط پاستورلا مولتوسیدا ایجاد میشود. این بیماری می‌تواند فرم‌های حاد و مزمن داشته باشد و اندام‌های مختلفی را درگیر کند. در فرم حاد، علائم ممکن است ناگهانی ظاهر شده و شامل تلفات بالا بدون علائم قبلی، تب، بی‌حالی، اسهال سبز رنگ، و گاهی علائم تنفسی شدید مانند سرفه، عطسه، و ترشحات موکوسی از بینی و دهان باشد. در فرم‌های مزمن، التهاب مفاصل، تورم مفصل خرگوشی، التهاب پای چوبه‌ای و عفونت‌های موضعی مانند تورم و التهاب در سینوس‌ها و کیسه‌های هوایی دیده میشود.
پیشگیری از وبای پرندگان
پیشگیری از وبای پرندگان شامل رعایت بهداشت گله و محیط به ویژه مرقبت از ورود حشرات و جوندگان است. برای جلوگیری از ورود باکتری به گله، کنترل جوندگان و حشرات که می‌توانند ناقل بیماری باشند، و جداسازی پرندگان با سنین مختلف پیشنهاد می شود. واکسیناسیون با استفاده از واکسن‌های کشته (باکتریایی) یا در برخی موارد واکسن‌های زنده ضعیف شده (باکترینی) نقش مهمی در ایجاد ایمنی در گله‌های در معرض خطر دارد. رعایت اصول بهداشت و ضدعفونی منظم سالن‌ها نیز ضروری است. پیشنهاد می شود از قوی ترین ضدعفونی کننده مرغداری برای ضدعفونی سطوح و محیط و البته زیکس ویروکس برای سطوح، هوا و سیستم های آبرسانی استفاده کنید تا از بروز این گونه بیماری ها جلوگیری شود.
درمان وبای پرندگان
با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های مؤثر بر پاستورلا مولتوسیدا می توان بر این بیماری فایق آمد. آنتی بیوتیک هایی مانند سولفادیمتوکسین، اندرودم، تتراسایکلین ها و پنی سیلین ها برای درمان این بیماری موثر هستند. انتخاب آنتی‌بیوتیک باید بر اساس آنتی‌بیوگرام و مشورت با دامپزشک انجام شود تا از مقاومت آنتی‌بیوتیکی جلوگیری شود. علاوه بر درمان دارویی، حذف بهداشتی پرندگان به شدت بیمار و بهبود شرایط بهداشتی و محیطی برای کاهش استرس و جلوگیری از گسترش بیماری ضروری است.
آنتی بیوتیک فوزباک اصل که یکی از قوی ترین آنتی بیوتیک های طیور به شمار می رود و شامل 25 درصد فسفومایسین کلسیم است برای درمان خوراکی استفاده کنید. این آنتی بیوتیک شکلی قدرتمند بر باکتری های گرم منفی نظیر پاستورلا مولتوسیدا اثر گذار است
کوریزای عفونی
کوریزای عفونی که به زکام عفونی پرندگان مهروف است در واقع یک بیماری باکتریایی حاد تا مزمن است که توسط باکتری آویباکتریوم پاراگالیناروم ایجاد میشود و عمدتا دستگاه تنفسی فوقانی را درگیر می‌کند. علائم مشخصه شامل تورم صورت، به خصوص در اطراف سینوس‌های زیرچشمی، ترشحات چرکی از سوراخهای بینی و چشم، بوی بد، و التهاب ملتحممه است. این بیماری می‌تواند منجر به کاهش شدید مصرف خوراک، کاهش تولید تخم مرغ و گاهی تلفات شود.
پیشگیری از کوریزای عفونی
شامل خرید جوجه از منابع عاری از بیماری، اعمال بیوسکیوریتی سختگیرانه برای جلوگیری از ورود باکتری به گله، و واکسیناسیون است. واکسن‌های کشته باکتریایی موجود هستند که می‌توانند ایمنی مؤثری را ایجاد کنند.
درمان کوریزای عفونی
با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های مؤثر بر آویباکتریوم پاراگالیناروم مانند سولفانامیدها، اریترومایسین، تایلوزین یا انروفلوکساسین (اندرودم) صورت می‌گیرد. علاوه بر درمان دارویی، حذف پرندگان به شدت بیمار، بهبود تهویه و شرایط محیطی نیز به کنترل بیماری کمک می‌کند. یادتان باشد که بهترین روش مقابله با کوریزای عفونی رعایت بهداشت و بررسی منظم قفس ها و آبخوری پرندگان است. بهتر است از ضدعفونی کننده های قوی مانند دزوجرم میکروچوک برای ضدعفونی سالن استفاده کنید.
آسپرژیلوزیس یا ذات‌الریه قارچی
آسپرژیلوزیس یا ذات الریه قارچی پرندگان یک بیماری تنفسی غیر واگیر است که توسط قارچ‌های جنس آسپرژیلوزیس ایجاد میشود. این بیماری می‌تواند هم حادو هم مزمن باشد. عفونت معمولاً از طریق استنشاق هاگ های قارچ از بستر، خوراک، یا محیط آلوده رخ می‌دهد. علائم شامل مشکلات تنفسی مانند تنگی نفس، نفس‌نفس زدن، سرفه، و در موارد شدید، فلجی یا علائم عصبی ناشی از درگیری سیستم عصبی مرکزی است. ضایعات مشخصه شامل ندول‌های قارچی زرد رنگ در ریه‌ها، کیسه‌های هوایی و گاهی در سایر اندام‌ها است.
پیشگیری از آسپرژیلوزیس
پیشگیری از این بیماری عمدتاً بر مدیریت صحیح محیط و جلوگیری از رشد قارچ‌ها متمرکز است. این شامل استفاده از بستر خشک و عاری از کپک، نگهداری صحیح خوراک و جلوگیری از کپک‌زدگی آن، تهویه مناسب سالن‌ها برای کاهش رطوبت، و ضدعفونی منظم آبخوری‌ها و دانخوری‌ها است. اطمینان از کیفیت هوای سالن و جلوگیری از وجود گرد و غبار آلوده به هاگ قارچ نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
درمان آسپرژیلوزیس
درمان بیماری آسپرژلوزیس دشوار است، به خصوص در موارد پیشرفته یا مزمن. در برخی موارد، داروهای ضدقارچ مانند انیلکونازول (برای بخور در محیط) یا فلوکونازول (خوراکی در آب آشامیدنی) ممکن است تجویز شوند، اما اثربخشی آن‌ها متفاوت است و درمان معمولاً پرهزینه است. حذف بستر و خوراک آلوده، بهبود تهویه و شرایط محیطی از اقدامات حمایتی ضروری است. در گله‌های تجاری، به دلیل ماهیت بیماری و هزینه‌های درمان، تمرکز اصلی بر پیشگیری است.
به منظور ضد عفونی هوای سالن مرغداری می توانید از ویروکس فومیژنو استفاده کنید.
آنفولانزای مرغی
آنفولانزای پرندگان یک بیماری ویروسی بسیار واگیردار است که توسط ویروس‌های آنفولانزای نوع A ایجاد میشود. این بیماری می‌تواند فرم‌های مختلفی از خفیف تا بسیار شدید را در پرندگان ایجاد کند. علائم تنفسی شامل سرفه، عطسه، رال‌های تنفسی، ترشحات بینی و چشم، و مشکلات شدید تنفسی است. در فرم‌های شدید، علائم سیستمیک شامل تورم سر و صورت، خونریزی در ساق پا، کبودی شانه‌ها، و تلفات ناگهانی و بالا نیز مشاهده میشود.
پیشگیری از آنفولانزای پرندگان بر اساس بیوسکیوریتی بسیار سختگیرانه است. این شامل جلوگیری از تماس با پرندگان وحشی (به ویژه پرندگان آبزی)، کنترل ورود و خروج افراد و وسایل نقلیه، رعایت اصول ضدعفونی، و عدم استفاده از منابع آب آلوده است. واکسیناسیون نیز در برخی کشورها و با توجه به سویه‌های غالب مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما بیوسکیوریتی رکن اصلی کنترل این بیماری است. نظارت فعال و سریع برای شناسایی موارد مشکوک نیز حیاتی است.
درمان خاصی برای آنفولانزای پرندگان وجود ندارد. در صورت شیوع فرم‌های بسیار بیماری‌زا، اقدامات کنترلی شامل قرنطینه، حذف بهداشتی گله‌های آلوده و ضدعفونی کامل محیط است. هدف اصلی، جلوگیری از گسترش ویروس و محافظت از صنعت طیور و سلامت عمومی است. در فرم‌های با بیماری‌زایی کمتر، اقدامات حمایتی مشابه سایر بیماری‌های ویروسی می‌تواند به کاهش شدت علائم کمک کند.
اگر به دنبال یک ضدعفونی کننده قوی و چند منظوره هستید که به صورت پودری بتوانید استفاده کنید به شما ضدعفونی کننده ویروکس را پیشنهاد می کنیم، همچنین می توانید از ضدعفونی کننده آکوازیکس پلاس برای ضدعفونی سیستم آبرسانی طیور استفاده کنید.
روش‌های تشخیص دقیق بیماری‌های تنفسی طیور
تشخیص صحیح و به موقع بیماری‌های تنفسی طیور، گام اول در کنترل مؤثر آن‌ها است. این فرآیند ترکیبی از مشاهدات بالینی، کالبدگشایی و آزمایش‌های تخصصی آزمایشگاهی است.
- مشاهدات بالینی : شامل بررسی دقیق علائم ظاهری پرنده مانند سرفه، عطسه، رال‌های تنفسی، ترشحات بینی و چشم، تورم صورت، تغییر رنگ تاج و ریش، و نیز بررسی رفتار گله مانند کاهش مصرف خوراک و آب، بی‌حالی، و میزان تلفات.
- کالبدگشایی : معاینه لاشه پرندگان تلف شده یا بیمار برای شناسایی ضایعات مشخصه در دستگاه تنفسی (مانند التهاب نای و برونش، پرخونی ریه‌ها، وجود موکوس یا اگزودا در کیسه‌های هوایی، ندول‌های قارچی) و سایر اندام‌ها. این مرحله می‌تواند سرنخ‌های مهمی برای تشخیص فراهم آورد.
- آزمایش‌های تخصصی آزمایشگاهی :
- جداسازی و شناسایی عامل بیماری (Isolation and Identification) : کشت نمونه‌های بافتی یا سواب‌های تراشه و کیسه هوایی بر روی محیط‌های کشت مناسب برای جداسازی باکتری‌ها یا قارچ‌ها، و سپس شناسایی آن‌ها از طریق تست‌های بیوشیمیایی یا مولکولی.
- سرولوژی (Serology) : اندازه‌گیری سطح آنتی‌بادی‌ها در سرم خون پرنده برای تشخیص تماس قبلی با عامل بیماری‌زا یا ارزیابی پاسخ به واکسیناسیون. تست‌هایی مانند ELISA (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay) و HI (Hemagglutination Inhibition) رایج هستند.
- PCR (Polymerase Chain Reaction) : رروشی بسیار حساس و دقیق برای شناسایی توالی ژنتیکی عامل بیماری‌زا (ویروس یا باکتری) در نمونه‌های بالینی، حتی در مراحل اولیه عفونت. این روش سرعت و دقت بالایی دارد.
- هیستوپاتولوژی (Histopathology) : بررسی میکروسکوپی نمونه‌های بافتی (مانند ریه، نای) برای شناسایی تغییرات بافتی ناشی از بیماری و وجود عامل بیماری‌زا.
- آنتی‌بیوگرام (Antibiogram) : در مورد عفونت‌های باکتریایی، انجام تست حساسیت آنتی‌بیوتیکی برای تعیین مؤثرترین آنتی‌بیوتیک برای درمان.
پیشگیری از بیماری های تنفسی طیور
پیشگیری و کنترل بیماری‌های تنفسی طیور نیازمند یک رویکرد جامع است که فراتر از واکسیناسیون و درمان دارویی است:
- کنترل دسترسی : محدود کردن ورود و خروج افراد و وسایل نقلیه به مزرعه و ضدعفونی کامل آن‌ها. ایجاد مناطق تمیز و کثیف.
- بهداشت پرسنل و تجهیزات : رعایت بهداشت فردی، استفاده از لباس و کفش اختصاصی مزرعه، ضدعفونی منظم تجهیزات و وسایل.
- قرنطینه پرندگان جدید : جداسازی و نظارت بر پرندگان جدیدالورود قبل از ورود به گله اصلی.
- کنترل جوندگان و حشرات : مدیریت و کنترل فعال جمعیت موش‌ها، پرندگان وحشی و حشرات که می‌توانند ناقل بیماری باشند.
- مدیریت صحیح فضولات : حذف به موقع و بهداشتی فضولات و بستر، و دفن یا کمپوست‌سازی صحیح آن‌ها.
- مدیریت محیطی و تهویه :
- تهویه مناسب : حفظ جریان هوای کافی و یکنواخت برای تأمین اکسیژن، حذف گازهای مضر (مانند آمونیاک)، و کنترل دما و رطوبت.
- کنترل دما و رطوبت : حفظ دمای مطلوب و رطوبت نسبی مناسب (معمولاً بین ۶۰ تا ۷۰ درصد) برای جلوگیری از استرس گرمایی یا سرمایی و کاهش رشد عوامل بیماری‌زا.
- کیفیت بستر : استفاده از بستر خشک، جاذب، و عاری از گرد و غبار و کپک برای جلوگیری از رشد قارچ‌ها و تولید آمونیاک.
- کاهش استرس : عوامل استرس‌زا مانند نوسانات دمایی شدید، جابجایی، تراکم بالا، و کمبود آب و غذا می‌توانند سیستم ایمنی پرنده را تضعیف کرده و استعداد ابتلا به بیماری‌ها را افزایش دهند.
- تراکم بهینه : رعایت تراکم مناسب در سالن‌ها برای جلوگیری از ازدحام، کاهش استرس و بهبود کیفیت هوا.
- مدیریت نور و صدا : تأمین برنامه نوری مناسب و کاهش نویزهای محیطی برای حفظ آرامش و کاهش استرس پرنده.
- تغذیه و آب سالم : تأمین خوراک با کیفیت، متعادل و عاری از آلودگی و دسترسی مداوم به آب آشامیدنی سالم و تمیز.
در نهایت، موفقیت در کنترل بیماری‌های تنفسی طیور نیازمند رویکردی چند جانبه، پایبندی دقیق به پروتکل‌های بهداشتی، و همکاری نزدیک با دامپزشکان است.
کلام پایانی
در پایان این مقاله تاکید می‌کنیم که مقابله با بیماری‌های تنفسی در طیور، یک نبرد مستمر و چند وجهی است. این مبارزه، نیازمند ترکیبی از دانش علمی، تجربه عملی، و تعهد بی‌وقفه به رعایت اصول بهداشتی و مدیریتی است. هرگونه غفلت یا ساده انگاری در هر یک از این حوزه‌ها، می‌تواند هزینه‌های سنگینی را به پرورش دهندگان تحمیل کند. سرمایه‌گذاری در بخش بهداشت، برنامه‌های واکسیناسیون دقیق و متناسب، پایش مستمر سلامت گله و همکاری نزدیک با تیم دامپزشکی، نه تنها به سلامت و بهره‌وری بیشتر طیور کمک می‌کند، بلکه تضمین کننده پایداری و سودآوری درازمدت مزرعه شما خواهد بود. به یاد داشته باشید، یک گله سالم، گله‌ای پربار و سودآور است. در این مقاله از پایادارویه تلاش کردیم بیماری های تنفسی طیور را به شما عزیزان معرفی کنیم، راهکارهای پیشگیری و درمان این بیماری ها را مورد بررسی قرار دادیم و سعی کردیم بهترین و موثرترین محصولاتی که می توانند از نظر کارایی به بهترین نحو در کاهش خطرات این بیماری ها کمک کننده باشند را به شما معرفی کنیم. امیدواریم این بخش از مقالات علمی مجموعه پایادارویه مورد توجه شما قرار گرفته باشد.