مراحل ضدعفونی مرکز پرورش ماهی
1- ضدعفونی باید شامل بخشهای زیر باشد:
در پاکسازی و شست و شوی سطوح و تجهیزات به منظور ضدعفونی مرکز پرورش ماهی، برداشت باقیماندههای جامد، ترکیبات ارگانیک (از جمله بیوفیلم) و باقیماندههای شیمیایی ضروری است زیرا اثربخشی ضدعفونیکننده را کاهش میدهند. مصرف دترجنت جهت از بین بردن بیوفیلم بسیار مهم است. دترجنت مورد مصرف باید با ضدعفونیکننده و سطح مورد نظر سازگار باشد. پس از پاکسازی هرگونه آب اضافی قبل از انجام ضدعفونی باید تخلیه گشته و تمامی سطوح و تجهیزات از لحاظ وجود باقیمانده ترکیبات ارگانیک مورد بررسی قرار گیرند. وجود ذرات معلق در آب مصرفی میتواند اثربخشی ضدعفونیکننده را کاهش دهد. آب مصرفی با روشهایی مانند فیلتراسیون، رسوبدهی و انعقاد باید عاری از ذرات معلق گردند. بیوفیلم لایه نازکی از میکروارگانیسمها و پلیمرهای خارج سلولی بوده که به سطوح متصل میگردند. بیوفیلمها به صورت فیزیکی از میکروارگانیسمها در مقابل ضدعفونیکننده محافظت میکنند. به منظور دستیابی به ضدعفونی موثر، بیوفیلم باید قبل از انجام ضدعفونی برداشت گردد.
این فاز شامل استفاده از ترکیبات شیمیایی یا پروسههای فیزیکی بوده که عوامل پاتوژن را غیر فعال و یا از بین میبرند. مصرف ضدعفونیکننده به سطح مورد نظر و نحوهی مصرف محصول بستگی دارد. سطوح نفوذناپذیر سخت (مانند سلوح فلزی مسطح) میتواند به راحتی ضدعفونی شوند زیرا محلول در تماس با تمامی سطح قرار گرفته و احتمال باقی ماندن عوامل عفونی در آن بسیار پایین است. ضدعفونی در صورت وجود سطوح دارای منافذ، ناهموار و دارای سوراخ اثربخشی کمتری خواهد داشت. نحوه مصرف ضدعفونی باید به صورتی باشد که تمام سطح را پوشش داده و مدت زمان کافی روی سطح باقی بماند. در هر مرحله باید از بلندترین نقطه ضدعفونی شروع شده و تا پایین ادامه یابد.
زمانی که ضدعفونی روی سطوح عمودی مصرف میگردد باید توجه داشت که تا قبل از خشک شدن سطح مدت زمانی کافی در تماس با محلول بوده باشد. ممکن است سطوح عمودی نیازمند پاشش مجدد ضدعفونی و یا استفاده از عوامل فوم دهنده به منظور افزایش مدت زمان تماس داشته باشد. برای لولهها و فیلترها باید کاملا از محلول ضدعفونی پر شده تا تمامی سطوح در تماس با محلول ضدعفونی قرار گیرند. محلهایی که دستیابی به آنها مشکل است باید توسط گازدهی ضدعفونی شوند.
- از بین بردن یا غیر فعال کردن ضدعفونی
از بین بردن یا غیرفعال کردن باقیمانده ضدعفونی به منظور جلوگیری از توکسیسیتی آبزیان، خورندگی تجهیزات و تاثیرات محیطی بسیار مهم است. این عمل میتواند توسط شست و شو، رقیقسازی، استفاده از ترکیبات شیمیایی و گذشت زمان جهت غیر فعال شدن ترکیب مورد نظر باشد.
2- استفاده از ضدعفونی مناسب بر طبق قوانین منطقه:
ترکیبات ضدعفونیکننده مرکز ضدعفونی ماهی ممکن است برای افراد، آبزیان و محیط زیست خطر آفرین باشند. ضدعفونیکنندههای شیمیایی باید بر اساس قوانین محلی و دستورات تولیدکننده مصرف و نگهداری شوند.
3- نظارت بر فرایند ضدعفونی:
بر اساس نحوه مصرف و نگرانی در ارتباط با میکروارگانیسم خاص ممکن است با روشهای متفاوتی اقدام به ضدعفونی گردد. اندازهگیری میتواند بر اساس اندازهگیری مستقیم ترکیب فعال، اندازه گیری غیر مستقیم قدرت ترکیب فعال و یا استفاده از باکتریهای اندیکاتور باشد. روند ضدعفونی و خصوصیات آن باید ثبت گردد به صورتی که دادههای لازم جهت ارزیابی برنامه ضدعفونی را بدهد.