ميزبانان حساس
الف- ميزبانان طبيعی: ماكيان و بوقلمون‌ها از ميزبانان مهم سالمونلا پولوروم بشمار مي‌روند.
نژاد ماكيان: نژادهاي سبك (لگهورن) نسبت به نژادهاي سنگين مقاوم‌تر بوده و اختلاف مقاومت را مي‌توان به مقاومت ارثي و اجدادي نسبت داد.
درجه حرارت محيط زندگي به مدت 6 روز اول زندگي به همراه مدت زمان حمل و نقل جوجه‌ها يك‌روزه، مقاومت جوجه‌ها را تحت تأثير قرار مي‌دهند.
سن: با افزايش سن، در اثر افزايش تعداد لنفوسيت‌هاي طيور و كنترل بيشتر حرارت بدن در اثر كامل شدن سيستم حرارتي بدن و افزايش پردرآوري، مقاومت پرندگان بر عليه PD افزايش مي‌يابد.
جنس پرنده نيز در ميزان حساسيت به اين عفونت دخالت دارد بطوري كه ماده‌ها نسبت به نرها بيشتر مبتلا مي‌شوند شايد علت آن اين باشد كه باكتري پولوروم به جايگزين شدن در تخمدان‌ها علاقه بيشتري دارد در حالي‌كه خروس‌ها در هنگام بلوغ جنسي از عفونت پاک مي‌شوند.
ب- ميزبانان غيرطبيعی: بيماري پولوروم از اردک، قرقاول، مرغ شاخدار، بلدرچين، گنجشك، قناري و فنچ اروپائي گزارش شده است البته اين باكتري از خرگوش، خوكچه هندي و موش صحرائي نيز گزارش شده است و در انسان با خوراندن باكتري سالمونلا پولوروم ايجاد كرده‌اند.
طرز انتقال عامل بيماريزا
- انتقال از طريق تخمدان به تخم مرغ (حدوداً 33/7 درصد تخم مرغ‌هاي مبتلا گذاشته شده به‌وسيله مرغان مبتلا حاوي سالمونلا پولوروم هستند)
- گسترش عفونت در دستگاه جوجه كشي (آلودگي دستگاه تنفس مي‌گردد). جهت ضدعفونی دستگاه جوجه‌کشی از محصول ZIX VIROX استفاده نمایید. این ضدعفونی‌کننده در دوز توصیه شده هیچ اثر خورندگی بر تجهیزات ندارد.
- استفاده از مواد غذائي آلوده به ويژه تخم مرغ‌هاي آلوده به همراه آلوده شدن آب و دان با مدفوع جوجه‌هاي مبتلا باعث گسترش عفونت مي‌گردد. جهت ضد عفونی آب به صورت مداوم از AQUAZIX PLUS Ag استفاده نمایید.
- انتقال از طريق وسايل و تجهيزات مرغداري و از طريق ويزيتورها و كارگران داخل فارم نيز اتفاق مي‌افتد. می‌بایست جهت ضد عفونی از دو محصول MICROCHOC و یا ZIX VIROX استفاده نمود.
- از طريق كانيباليسم، پرندگان وحشي، موش صحرايي، حيوانات وحشي، دستگاه نوک چيني، وسايل تعيين جنسيت جوجه‌ها بوسيله سكسورها و واكسن‌هاي لارنگوتراكئيت آلوده نيز صورت مي‌گيرد.
علايم باليني PD
اختصاصات | S. pullorum | S. gallinarum |
| دورۀ كمون | 5-7 روز | 4-6 روز |
| درصد ابتلا | بسته به روش آلودگي | بسته به روش آلودگي |
| درصد تلفات | درصد بالا در جوجه | درصد بالا در طيور مسن |
| دورۀ بيماري | 2 هفتگي + شروع به توليد | 5 روز |
علايم باليني PD
الف: علايم باليني در جوجه ها، دوره حاد بيماري به هفته اول و دوم زندگي محدود مي‌شود.
- تخم مرغ‌هاي آلوده: ميزان هچ خيلي پائين بوده و جوجه‌هاي مرده يا درحال احتضار در دستگاه جوجه كشي ديده مي‌شوند كه علائم از قبيل خواب آلودگي، ضعف و سستي، كاهش اشتها و حتي قطع اشتها، دور هم جمع شدن، افتادگي بال‌ها، بدشكلي ظاهر جوجه، اسهال سفيد رنگ كه ممكن است ناحيه اطراف مقعد را بپوشاند و گاهي علايم عصبي و به ميزان كمتر كوري مشاهده مي‌شود.
- آلودگي در دستگاه جوجه كشي: دستگاه تنفس مبتلا مي‌شود لذا علائم از قبيل نفس نفس زدن، تنگي نفس و دهان زدن مشاهده مي‌شود.
گاها به علت جايگزين شدن باكتري در اطاقك چشم ممكن است كوري و تورم مفصل به همراه لنگش ديده شود و جوجه‌هاي مبتلا باكتري را به تناوب از طريق مدفوع دفع نموده و به صورت حامل می‌مانند.
ب: علايم باليني در طيور بالغ
اگر چه بيماري در طيور مسن و بالغ اختصاصات يك عفونت حاد را ندارد ولي ممكن است در اثر استرس به ويژه استرس حاصل از شروع تخمگذاري، حالت حاد پيدا نمايد. اكثراً علايم از قبيل افسردگي عمومي، بي‌حالي و سستي، قطع اشتها، رنگ پريدگي تاج و مخاطات قابل ديد، گاها اسهال و تب به همراه تشنگي و كاهش توليد به ميزان 18 تا 20 درصد نيز مشاهده مي‌شود. غالبا حاملين سالمونلا پولوروم تحمل كمتري نسبت به تغييرات شرايط محيطي از خود نشان مي‌دهند و احتمالاٌ خروس‌ها در انتهاي بلوغ جنسي از بيماري پاك مي‌شوند.
روش تشخيص
تشخيص مقدماتي: تاريخچه گله و علايم كلينيكي بيماري و آثاركالبد گشايي در حالت شديد بيماري و يافته‌هاي سرولوژيكي مثبت ارزش مهمي را در تشخيص عفونت در طيور بالغ و مرغ‌هاي مادر دارند.
تشخيص تائيدي:
جداسازي باكتري
استراتژی مقابله با عفونت‌های سالمونلایی:
الف- پرورش واحدهای پاک از عفونت‌های سالمونلایی
1. در واحد پرورشی (حداقل سالنهای پرورشی) عاری از سالمونلاها
2. تهیه جوجه عاری از سالمونلاهای مهم طیور
3. نگهداری واحد در شرایط عاری از عفونت‌های سالمونلایی با به‌کارگیری:
*- امنیت زیستی
*- رعایت اصول صحیح ضدعفونی
*- تهیه مواد غذایی عاری از سالمونلاها
*- به‌کارگیری پرسنل عاری از سالمونلاها
*- جلوگیری از کلنیزاسیون سالمونلاها در روده (بویژه سکوم) جوجه ها با استفاده از مکمل‌های غذایی مناسب
ب- ایجاد ایمنیت با استفاده از واکسیناسیون (در برخی از کشورها)
ج- درمان (درمان پیشگیری کننده + درمان بیماری)
استراتژی عملی در طیور مرغ مادر
- استفاده از پروبیوتیک (ژل پروبیوتیک در جوجه های یک روزه + پروبیوتیک در پرورش)
- استفاده از محصول DAY ONE ZIX برای جوجه یک روزه
- مصرف مواد غذایی سالم و تهیه دان بصورت پلت
- آزمایشات برای شناسایی حاملین و حذف آن‌ها
- درمان 4 هفته قبل از شروع به تولید (ترکیبات نیترفوران)
- استفاده از پروبیوتیک‌ها و اسیدیفایرها در طول دوره تولید
- dipping تخم مرغ‌ها با ppm 400 جنتامایسین در سالمونلا گالیناروم
- شستشو و ضدعفونی چکمه، وسایل نقلیه و وسایل با Zix Virox
- ضدعفونی آب آشاميدنی طيور با AquaZix Plus Ag
استراتژی عملی در طیور گوشتی آلوده
- حذف گله در صورت تلفات بالا
- شکایت بر علیه شرکت مرغ مادر از طریق دامپزشکی
- استفاده از رل کاغذی بر روی بستر در 10 روز اول پرورش
- درمان گله با Florfenidem در صورت آلودگی پائین گله
درمان بيماري FT , PD
- سولفامیدها Sulfonamides: در بین سولفامیدها، سولفادیازین و سولفامرازین بیشترین اثر را داشته در حالیکه سولفاتیازین و سولفاگوانیدین اثرات متوسط و سولفاساکسیدین و سولفاتیازول و سولفانیلامید کم‌ترین اثر را دارند. تجویز سولفامیدها به مقدار 0/5 درصد در غذا به مدت 5 روز باعث کاهش تلفات از 17 درصد به 4 درصد می‌رسد.
- نیتروفورانها Nitrofurans: فورازولیدون به غلظت 0/04 درصد در غذا به مدت 14 10 روز اگر به فاصله کوتاهی پس از ابتلا تجویز گردد اثرات قابل توجهی در پیشگیری مرگ و میز حاملین در میان گله خواهد داشت.
- آنتی بیوتیک‌ها Antibiotics: آنتی بیوتیک‌هایی از قبیل کلرامفنیکل، تتراسیکلین‌ها، آمپیسیلین و ریوانول به صورت آئروسل حدوداً مبتلایان را تاحدودی درمان می‌کنند.
1 دیدگاه در “معرفی عفونت های سالمونلا، پیشگیری و درمان با آنتی بیوتیک مناسب”