کوکسیدیوزیس یک بیماری انگلی طیور است که در تمامی پرندگان دیده می‌شود ولی بیماری بیشتر در طیور صنعتی با پرورش متراکم به ویژه طیور گوشتی، مرغ مادر و پولت‌های تخمگذار ممکن است مشاهده شود.
مقاومت در مقابل عوامل فیزیکو – شیمیایی
دمای بالای 56 درجه سانتیگراد و دمای پائین تر از انجماد بر روی اووسیست ها اثر کشندگی دارد و بهترین دما برای اوولاسیون بین 25-30 درجه سانتیگراد است.
- دیواره اووسیت نسبت به بسیاری از ضدعفونی کننده ها غیرقابل نفوذ بوده و این باعث می شود تا اووسیت در محیط مرطوب برای مدت ها باقی بماند.
- دیواره اووسیت سدی است در برابر شرایط فیزیکی و مواد شیمیایی
- ترکیباتی همچون هیپوکلرید سدیم، پتاسیم دی کرومات 2-1 %، اسید های معدنی، اسید سولفوریک2 %، نتوانستند روی اووسیت تاثیر منفی داشته باشند.
- آنزیم های پروتئولیتیک و مواد محلول در آب نیز توانایی تخریب اووسیت را ندارند.
- دمای بالا، خشک شدن، مواد محلول در چربی، مواد با مولکول کوچک مثل آمونیاک، متیل بروماید و کربن دی سولفید توانایی نفوذ پذیری به اووسیت را دارند.
محصول Desogerm Microchoc GBD و Zix Virox توانایی از بین بردن اوویست را دارا می باشد.
میزبانان حساس
تمام گونه‌های پرندگان حساس‌اند و به نظر می‌رسد که طیور در سنین 4 هفتگی (بیماری معمولا در سنین 21-28 روزگی ممکن دیده شود) و بالاتر حساس‌ترند.
فرم حاد بیماری معمولاً در پرندگان صنعتی با پرورش متراکم بیشتر اتفاق می‌افتد که تلفات بیشتری دارد.
فرم تحت کلینیکی بیماری در همه پرندگان ممکن است مشاهده شود.
علایم بالینی Clinical Signs
- دوره کمون: 6-7 روز
- نشانه‌های بیماری: اسهال و در مراحل پیشرفته اسهال خونی ممکن است مشاهده شود. پژمردگی، عدم اشتها و گاهی لرزش در موارد خونریزی و همچنین تلفات ناگهانی ممکن است در گله مشاهده شود.
تشخیص
تشخیص مقدماتی:
اسهال شکلاتی و یا خونی
تشخیص تفریقی:
اسهال ناشی از مسمومیت‌ها و اسهال آسکاریدیوزیس
تشخیص تائیدی
کالبد گشایی و مشاهده اووسیست ها در گسترش از محتویات و بافت
روده مشکوک
اصول کلی درمان
درمان اصلی
تجویز کوکسیدیوسیدال از قبیل سولفوکینوکسالین، بایکوکس
درمان پشتیبانی:
کاهش رطوبت بستر، تجویز مینرال‌ها و ویتامین‌ها،
تجویز ویتامین K برای خونبندی
تجویز ویتامین A برای ترمیم بافتها
تجویز ویتامین E برای تنظیم متابولیسم بدن
تجویز آنتی بیوتیک وسیع الطیف برای پیشگیری از عفونت‌های ثانویه مثل آنتریت‌ها
کنترل و پیشگیری:
- ضدعفونی با مواد موثر بر کوکسیدیا، مثل Desogerm Microchoc GBD و Zix Virox برای سطوح و Aqua Zix برای آب
- مانیتورینگ گله و نمونه‌گیری متوالی از بستر جهت شمارش اووسیست‌ها به طریق شناور سازی MacMaster Technique
- واکسیناسیون علیه کوکسیدیوز 6-7 روزگی به طریقه آشامیدنی و ایمنیت محافظت‌کننده در عرض 14 روز تولید می‌گردد
آخرین دیدگاه ها