سندروم کبد چرب هموراژیک در طیور (FLHS)

سندروم کبد چرب هموراژیک (کبد چرب در طیور) یک بیماری غیر عفونی بوده که با تجمع بیش از حد چربی در کبد و محوطه شکمی شناخته شده و باعث پارگی کبد، خونریزی و مرگ ناگهانی پرنده می‌گردد. مرگ در نتیجه‌ی خونریزی داخلی اتفاق می‌افتد.

بیماری FLHS یا کبد چرب در طیور اغلب در طیور مادر و تخمگذار و در سیستم پرورش قفس بیشتر دیده می‌شود. ابتلای گله به این بیماری به دلیل افزایش نرخ مرگ و میر و کاهش تولید باعث کاهش شدید سود اقتصادی خواهد شد. در یک آزمون اپیدمیولوژیک 40 درصد مرگ میر پرندگانی که در قفس نگهداری می‌شوند با FLSH همراه است. در همین تحقیق نشان داده شد که در سیستم‌های غیر قفسی نیز این بیماری به میزان کمتری دیده می‌شود. مرگ میر ناشی از بیماری کبد چرب معمولا نباید از 5 درصد بالاتر باشد.

پاتولوژی

مرغانی که تحت تاثیر بیماری کبد چرب در طیور قرار می‌گیرند معمولا چاق بوده (بیش از 20 درصد اضافه وزن) و دچار کاهش شدید تولید تخم مرغ می‌شوند. پرندگان تلف شده دارای سر، ریش تاج و یا پوست رنگ پریده هستند. کالبدگشایی این پرندگان کبدی بزرگ، نرم و پر از چربی را نشان می‌دهد. چربی بالا در کبد باعث رنگ زرد در آن شده و همچنین لبه‌های بافت گرد خواهد شد. کبد درگیر این بیماری قوام خود را از دست داده و مستعد پارگی و خونریزی می‌گردد. کبد ممکن است به راحتی تحت فشار انگشت پاره شود. لکه‌ی خون لخته شده در محوطه‌ی شکمی یافت شده که منشا آن پارگی کپسول کبد می‌باشد. در محوطه شکمی و روده‌ای تمجه زیادی از چربی مشاهده می‌گردد.

هیستوپاتالوژی

آزمایشات میکروسکوپی بافت کبد چرب در طیور، سلول‌های مملو از چربی را نشان می‌دهد. محل‌های خونریزی نیز می‌تواند مشاهده گردد. چربی درون هپاتوسیت‌ها به شکل فضاهای خالی (واکائول) دیده شده که درون سیتوپلاسم هپاتوسیت‌ هستند. تجمع چربی در کبد منجر به ضعیف شدن رگ‌های خونی و در نهایت خونریزی خواهد شد.

کیفیت پوسته تخم مرغ

یک رابطه‌ی مستقیم بین بیماری کبد چرب در طیور یا FLHS و کیفیت پوسته تخم مرغ وجود دارد. یکی از مهترین فعالیت‌های کبد فعال‌سازی فرم ویتامین D به فرم فعال متابولیکی آن است. سطح سرمی کلسیم در این پرندگان بالا رفته که نشان دهنده‌ی نقص در تشکیل فرم فعال ویتامین D بوده که برای تشکیل پوسته تخم مرغ مورد نیاز است.

علل احتمالی بیماری کبد چرب در طیور یا FLHS

علت اصلی بیماری FLHS نامشخص است. فاکتورهای مرتبط با تغذیه، ژنتیک، فاکتروهای محیطی و همچنین محیطی اثرگذار هستند. معمولا ترکیبی از این عوامل منجر به ایجاد بیماری کبد چرب در طیور یا  FLHS می‌شود.

وزن بدن و بالانس انرژی

مصرف بیش از حد انرژی مورد نیاز باعث تجمع آن به صورت چربی می‌شود. این امر فارغ از منبع انرژی دریافتی است. زمانی که انرژی اضافه جهت سنتز چربی به مدت طولانی در دسترس کبد باشد، چاقی و تجمع چربی در کبد اتفاق می‌افتد. بیماری کبد چرب در طیور یا FLHS برای اولین بار پس از معرفی جیره‌های با انرژی بسیار بالا به طیور صنعتی تخمگذار شناخته شد. این جیره‌ها که مخصوصا با پایه ذرت یا گندم هستند با این بیماری ارتباط مستقیم دارند. پرندگانی که در قفس نگهداری می‌شوند تحرک و مصرف انرژی کمتری دارند بنابراین مقادیر بالاتری از انرژی اضافه داشته و بالانس مناسبی ندارند.

افزایش استروژن و FLHS

استروژن همراه با بلوغ جنسی و تحریک کبد به تجمع بیشتر چربی و ساخت زرده تخم مرغ همراه است. زمانی که پرندگان به سن تولید می‌رسند کبد آن‌ها در پاسخ به افزایش استروژن بزرگتر می‌شود. ترکیب بالانس مثبت انرژی و تاثیر استروژن بر کبد زمینه ساز بروز بیماری کبد چرب در پرندگان می‌گردد. به همین دلیل توصیه می‌گردد از جیره‌های با انرژی بالا مخصوصا در زمان شروع تولید پرهیز گردد.

استرس گرمایی

بیشترین موارد بیماری کبد چرب در طیور یا FLHS در دوره‌های گرم اتفاق می‌افتد. دمای بالاتر محیطی باعث کاهش انرژی مورد نیاز شده که منجر به بالانس مثبت انرژی می‌گردد. پرندگان بر خنک‌سازی ناشی از تبخیر در طول تنفس خود به منظور تعدیل دمای بدن وابسته هستند. افزایش تجمع چربی با تنفس طبیعی تداخل ایجاد کرده و این موضوع نیز با خنک‌سازی تقابل دارد.

مایکوتوکسین

مایکوتوکسین‌ها، خصوصا آفلاتوکسین‌ها که با غلات آلوده به جیره وارد می‌شوند باعث تجمع لیپیدها در کبد و همچنین خونریزی خواهد شد. استفاده از جیره‌ی فاسد شده باعث افزایش وقوع بیماری کبد چرب در طیور یا FLHS شده زیرا اوریک اسید دیگر متابولیت‌های سمی باعث کاهش قدرت قوام بافت کبد و درنهایت افزایش احتمال شکست و خونریزی کبد می‌شود.

پیشگیری از بیماری کبد چرب در طیور

بالانس مناسب انرژی جیره و بهینه سازی تولید یک راهکار بسیار مفید است. به حداکثر رساندن انرژی جیره به منظور تامین حداکثری احتیاجات شروع بهینه تولید مورد نیاز بوده اما انرژی مورد نیاز با کاهش تولید، کاهش می‌یابد. به همین دلیل انرژی جیره نیز به همان نسبت باید کاهش یابد تا از چاقی پرندگان جلوگیری شود.

جایگزینی کربوهیدارت جیره با چربی‌های مکمل در صورت عدم تغییر سطح انرژی جیره می‌تواند در کاهش وقوع بیماری کبد چرب در طیور یا FLHS موثر باشد. چربی‌های مکمل تشکیل اسیدهای چرب را سرکوب کرده بنابراین کبد چربی کمتری برای زرده تولید می‌کند.

استفاده از جیره‌ پلت منجر به برداشت مقادیر بالاتری غذا نسبت به جیره آردی می‌گردد. بنابراین در گله‌های مستعد به بیماری FLHS از جیره‌های پلت و بلغور شده استفاده نکنید.

جیره مرغان تخمگذار باید حاوی مقادیر مناسبی از ویتامین E (50-1000کیلوگرم) و سلنیوم (0.3 قسمت در میلیون) باشد. این دو ماده خواص آنتی اکسیدانتی لازم به منظور پیشگیری از خشکی بافتی را تضمین می‌کند.

مکمل‌های حاوی ترکیبات لیپوتروفیک مانند کولین (500 میلی‌گرم/کلیوگرم)، متیونین (0.1 درصد) و ویتامین B12 به سلامت کبد و عدم تجمع چربی کمک می‌کند.

کمبود کلسیم معمولا با بیماری کبد چرب در طیور یا FLSH همراه است. این امر می‌تواند با مصرف کلسیم و ویتامین D با اندازه بزرگ در جیره برطرف گردد.

از هرگونه استرس دوری کنید. استرس گرمایی باعث افزایش وقوع این بیماری در گله‌های تخمگذار می‌گردد.

 
 
 

به طور خلاصه بیماری کبد چرب در طیور قبل از تلف کردن پرنده می­تواند منجر به اختلال در عملکردهای زیر گردد:

1- اختلال در تولید صفرا و  هضم و جذب چربی­‌ها، اسیدهای چرب و گلیسرو

  • کاهش تولید تخم مرغ (مادر و تخمگذار) و کاهش وزن

2- اختلال در متابولیسم کربوهیدات‌­ها، لیپیدها و پروتئین

  • کاهش تولید تخم مرغ (مادر و تخمگذار) و کاهش وزن

3-  اختلال در تولید و تخریب سلول­‌های خونی

  • کاهش تولید و کاهش نرخ هچ جوجه­ها (در مرغ مادر)

4- اختلال در سنتز پروتئین­‌های پلاسما و فیبرینوژن

  • کاهش تولید و افزایش بروز ضایعات جلدی
  • افزایش بروز آسیت (یک بیماری متابولیکی شایع در طیور تخمگذار و مادر)

5- ذخیره­سازی گلیکوژن، چربی و ویتامین‌­های محلول در چربی

  • کاهش تولید و افزایش نرخ مرگ و میر

6-  کاهش توانایی در از بین بردن سموم

  • افزایش تلفات و کاهش تولید
 
 
 

منابع

Crespo, R., and H.L. Shivaprasad. 2003. Development, metabolic and other non infectious disorders. pp 1048-1102 in Diseases of Poultry. 11th ed. Y.M. Saif, H.J. Barnes, J.R. Glisson, A. M. Fadley, L.R. McDougald, and D. E. Swayne, ed. Iowa State University Press, Ames.

Squires and Leeson, 1988 Squires, E. J. and S. Leeson,1988. Aetiology of fatty liver syndrome in laying hens. Br. Vet. J. 144:602-609

Pearson, A.W. and E.J. Butler, 1978a. Pathological and biochemical observations on subclinical cases of fatty liver hemorrhagic syndrome in the fowl. Res. Vet. Sci. 24:65-71.

Leeson, S and J.D. Summers, 1995: Poultry Metabolic Disorders and Mycotoxins; Fatty liver hemorrhagic syndrome pp. 64.

Trott, K.A., F. Giannitti, G. Rimoldi, A. Hill, L. Woods, B. Barr, M. Anderson and Mete A., 2014. Fatty liver hemorrhagic syndrome in the backyard chicken: A retrospective histopathologic case series. Veterinary Pathology. Vol. 51(4) 787-795.

Butler, E.J. 1976. Fatty liver diseases in the domestic fowl. A review. Avian Path. 5:1-14.

Harms, R.H. and C.F. Simpson, 1979. Serum and body characteristics of laying hens with fatty liver syndrome. Poult. Sci. 58: 1644-1648.

Miles, R. D., R. H. Harms and Junqeira O. M., 1985. Plasma calcium, phosphorus, 25-dihydroxy vitamin D3, and 1-25-dihydroxyvitamin D3 of hens with fatty liver syndrome. Poult Sci Apr, 64(4):768-70

Julian, R.J., 2005. Production and growth related disorders and other metabolic diseases of poultry – A review. The Veterinary Journal 169, 350-369.

Leeson, S., 2007. Metabolic challenges: past, present and future. The Journal of Applied Poultry Research 16:121-125.

Haghigi-Rad, F. and D. Polin, 1982b. Lipid alleviates fatty liver hemorrhagic syndrome. Poult. Sci. 61:2465-2472.

Pearson, A.W., A.V. Arkhipou, E.J. Butler and LauresenJones A.P., 1978. Influence of dietary cereal and energy content on the accumulation of lipids in the liver in fatty liver hemorrhagic syndrome in the fowl. Res. Vet. Sci. 24:72-76.

Polin, D. and J.H. Wolford, 1976. Role of estrogen as a cause of fatty liver hemorrhagic syndrome. J. Nutr. 107:873-886.

Akiba, Y., Jenson, L.S., Barb, C.R. and Kraeling, R.R., 1982. Plasma estradiol, thyroid hormones and liver lipid content in laying hens fed different isocaloric diets. J Nutr. 112: 299-308

Shini, A., 2014. Fatty liver haemorrhagic syndrome in laying hens: Field and experimental investigations. PhD thesis University of Queensland School of Agriculture and Food Sciences.

Polin, D and J. H. Wolford, 1977. The Role of Estrogen as a cause of fatty liver hemorrhagic syndrome. J Nutr. 107(5): 873-886

Ivy, C.A., and Neisham, M.C. (1973). Factors influencing the liver fat content of laying hens. Poultry Science, 46:872-881.

Akiba, Y., Takahashi, K., Kimura, M., Hirama, S. and Matsumoto, T., 1983. The influence of environmental temperature, thyroid status and a synthetic estrogen on the induction of fatty livers in chicks. Br Poult Sci. 24:71-80.

Jensen, L.S., C.H. Chang and R.D. Wyatt, 1976b. Influence of carbohydrate source on liver fat accumulation in hens. Poult. Sci. 55:700-709

Bryden, W.L., Cumming, R.B., Balnave, D., 1979. The influence of vitamin A status on the response of chickens to aflatoxin B1 and changes in the liver metabolism associated with aflatoxicosis. Br J Nutr. 41:529-540.

Bhatnagar, M.K., Yamashiro, S., David, L.L., 1980. Ultrastructural study of liver fibrosis in turkeys fed diets containing rapeseed meal. Res Vet Sci 29: 260-265.

Martland et al., 1984 Martland, M.F., Butler, E.J and Fenwick, G.R., 1984. Rapeseed induced liver haemorrhage, reticulolysis and biochemical changes in laying hens: the effects of feeding high and low glucosinolate meals. Res Vet Sci. 36: 298-309.

Hazel, K., 2009: Hepatic lipidosis: Is Carnitine deficiency the underlying cause? In: Turkey production: Towards better Welfare and Health. Proceedings of the 5th International Meeting of the Working Group 10 (Turkey) of WPSA (ED. Hafez, H.M), Berlin. Mensch&Buch Verlag.

Maurice, D.V., L.S. Jensen and Hikeaki Tojo., 1979; Comparison of Fish Meal and Soybean Meal in the Prevention of Fatty Liver-Hemorrhagic Syndrome in Caged Layers. Poult Sci. 58 (4): 864-870.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

منوی دسته بندی های خود را در تنظیمات سربرگ » موبایل » المنت منو موبایل » نمایش / مخفی » انتخاب منو مشخص کنید.
برای دیدن نوشته هایی که دنبال آن هستید تایپ کنید.