بیماری آنفولانزای مرغی

در این مطلب از پایادارویه به بررسی بیماری آنفولانزای مرغی می پردازیم. نحوه شیوع بیماری را مورد بررسی قرار می دهیم، روش های تشخیص را بررسی می کنیم و در نهایت راه های پیشگیری و البته درمان آنفلونزای مرغی در مرغ ها و سایر پرندگان را بررسی می کنیم پس، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

در ماه‌های اخیر گزارشاتی از درگیری پرندگان حیات وحش به بیماری آنفولانزای مرغی در استان‌های گلستان، مازندران، اردبیل و مرکزی مشاهده شد. در این میان تلفات بیش از 400 قطعه پرنده در تالاب میقان استان مرکزی چشم گیر بود. این بیماری هنوز در طیور صنعتی مشاهده نشده است اما توصیه سازمان دامپزشکی به مردم، خودداری از خرید پرندگان بومی می‌باشد.

بیماری آنفولانزای مرغی:

بیماری آنفولانزای مرغی ، بیماری ویروسی عفونی طیور از خانواده ارتومیکسوویریده بوده که به اشکال مختلف (فوق حاد، حاد و تحت بالینی) در اکثر گونه‌های طیور و در سنین مختلف با علایم گوارشی – تنفسی، عصبی و کاهش تولید ممکن است دیده شود. این بیماری به نام طاعون مرغان نیز معرف است. این بیماری Egg born است.

انتشار بیماری آنفولانزای مرغی در ایران:

بیماری آنفولانزای مرغی ابتدا در استان‌های تهران، قم، قزوین و سپس در استان‌های خراسان و اصفهان شایع شد و در سال‌های بعدی از کلیه استان‌های کشور گزارش شده است.

میزان خسارات مستقیم بیماری شامل کاهش تولید در گله‌های تخمگذار تجارتی و مادر از 30 درصد تا قطع کامل تولید و میزان تلفات در گله‌های تخمگذار تجارتی و مادر تا 8 درصد و در گله‌های گوشتی تا 37 درصد گزارش شده است و در مجموع متوسط خسارات اقتصادی در طی دوسال 1379 – 1378 حدودا 300 میلیارد ریال برآورد شده است.

اپیدمیولوژی بیماری آنفولانزای مرغی:

مقاومت عامل بیماری‌زا در مقابل عوامل فیزیکو-شیمیایی:

الف- به‌طور کلی ویروس آنفلوانزا در طبیعت ناپایدار می‌باشد.

ب- فاکتورهای فیزیکی شامل حرارت، pH  و خشکی بر روی این ویروس موثرند. سرما و رطوبت، ماندگاری ویروس آنفولانزای مرغی را بیشتر می‌کند.

ج- به‌علت داشتن پوشش لپیدی ویروس آنفلوانزا نسبت به حلال‌های عالی و دترجنت‌ها حساس است.

د- ضدعفونی‌کننده‌های شیمیایی از قبیل فرمالدئید، گلوتار آلدئید، بتا پروبیولاکتون، ترکیبات فنلی، ترکیبات آمونیوم چهارتایی و سدیم هیپو کلراید  0/5 % ویروس آنفولانزای مرغی را غیر فعال می‌نمایند.

ه- پختن گوشت مرغ و تخم مرغ آلوده در دمای 70 درجه سانتیگراد ویروس را می‌کشد.

ی- ویروس HPAI یا ویروس آنفولانزای مرغی فوق حاد در مدفوع طیور به مدت 35 روز در 4 درجه سانتیگراد و 6 روز در 37 درجه سانتیگراد زنده می‌ماند. ترشحات بینی، مدفوع طیور، دمای پائین و محیط مرطوب باعث طولانی شدن عمر ویروس AI می‌گردد.

میزبانان حساس

ویروس‌های آنفلوآنزا از گونه‌های مختلف پرندگان اهلی شامل ماکیان، بوقلمون، مرغابی، بلدرچین، قرقاول و بیش از 88 گونه متفاوت از پرندگان وحشی جدا شده است.

شیوه انتقال بیماری آنفولانزای مرغی:

الف- پرندگان مهاجر و آبزی در سرتاسر دنیا به‌عنوان مخزن و منبع ویروس‌های آنفولانزای مرغی برای طیور صنعتی به حساب می‌آیند.

ب- انتقال افقی ویروس بیماری آنفولانزای مرغی (آنفولانزای پرندگان) از پرنده‌ای به پرنده دیگر از طریق آئروسل و ذرات معلق منتشره از دستگاه تنفس و مدفوع، به شکل مستقیم و یا غیر مستقیم از طریق آب یا غذای آلوده انجام می‌گیرد.
ج- ماندگاری ویروس در پرندگان آبزی (تا یک سال) و در طیور صنعتی تا 36 روز گزارش شده است.
د- باتوجه به سرعت انتقال کند ویروس‌های آنفلوآنزا به ویژه ویروس‌های HPAI ، در عفونت‌های طبیعی یا تجربی، راه مدفوعی-دهانی ممکن است بهترین راه انتقال ویروس آنفلوآنزا باشد.
ه- انتقال ویروس از طریق هوا حداکثر تا 70 متر رخ دهد.
و- بوقلمون‌های بهبود یافته از بیماری آنفولانزای مرغی به مدت چندین ماه حامل ویروس باقی می‌مانند و به‌عنوان منبع آلودگی به سایر پرندگان محسوب می‌شوند.

ی- ویروس‌های آنفولانزای مرغی ممکن است موجب آلودگی تعداد زیادی از دام‌ها شوند و موضوع سدهای بین گونه‌ای در اکولوژی این بیماری اهمیت کمتری دارد. لذا پستانداران و سایر گونه‌ها باید بعنوان منبع بالقوه ویروس‌های آنفولانزای پرندگان مورد توجه قرار گیرند. دلایل مستندی وجود دارد که نشان می‌دهد ویروس‌های تحت سروتیپ H 1 N 1 به راحتی در بین خوک، انسان و بوقلمون در حال چرخش هستند و ورود ویروس‌های سروتیپ H 1 N 1 توسط خوک‌های آلوده به گله‌های بوقلمون، به خوبی ثابت شده است.