مروری بر مقاومت آنتی بیوتیکی با تمرکز بر فسفومایسین در طیور

نوع و مکانیسم مقاومت آنتی بیوتیکی در باکتری‌ها به خانواده، جنس و سویه بستگی دارد. تفاوت در میزان مقاومت حتی در سطح سویه می‌تواند چشمگیر باشد. به عنوان مثال تنها سویه‌های خاصی از سالمونلا به آنتی‌بیوتیک‌های گلیکوپپتیدی مقاوم هستند. اهمیت این موضوع در آن است که الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی در به صورت جغرافیایی متفاوت خواهد بود. تعدادی از باکتری‌ها با مقاومت آنتی‌بیوتیکی آن‌ها در جدول زیر آورده شده است:

باکتری‌ها به ملکول‌های آنتی‌بیوتیک بر اساس نوع عملکرد و خصوصیات فیزیکوشیمیایی و دسته بندی دارویی تحت اثر مکانیسم‌های متفاوتی مقاوم می‌شوند:

مقاومت آنتی بیوتیکی به فسفومایسین

اگرچه مقاومت آنتی بیوتیکی به فسفومایسین به دلیل کوچک بودن ملکول و نوع خواص فیزیکوشیمیایی آن محدود است اما باکتری‌های توسط مکانیسم‌های قادر به ایجاد مقاوم علیه این آنتی بیوتیک هستند که به شرح آن می‌پردازیم:

1- کاهش نفوذپذیری به فسفومایسین:

در برداشت فسفوماسین توسط باکتری دو گیرنده G1Pt و UhpT نقش دارند. همچنین این انتقال نیازمند cAMP-CRP جهت عملکرد درست گیرنده در سطح سلول است. جهش یا نقص در هر کدام از موارد فوق می‌تواند به کاهش حساسیت باکتری به فسفومایسین منجر شود. این نوع مقاومت در باکتری ای کلای شناسایی شده است. آنتی‌بیوتیک تجاری فوزباک با اتصال قند به ملکول فسفومایسین باعث برداشت این ترکیب توسط مکانیسم‌های دیگر شده و به نوعی باکتری را دچار اشتباه می‌کند و این یکی از دلایل عدم وجود مقاومت باکتریایی به فوزباک است.

2- تغییرات ملکول هدف آنتی بیوتیک MurA:

تغییر ملکول MurA یکی از معمول‌ترین مکانیسم‌های ایجاد مقاومت آنتی بیوتیکی اکتسابی در باکتری است. این آنزیم (MurA) هدف ملکول فسفومایسین بوده که با مهار آن تشکیل دیواره سلولی دچار اختلال می‌گردد. در باکتری ای کلای جهش در محل اتصال ملکول فسفومایسین به MurA در Cys115 منجر به کاهش حساسیت باکتری به این آنتی‌بیوتیک می‌گردد. البته در بسیاری از موارد جهش در محل ذکر شده به همراه جهش در قسمت‌های دیگر آنزیم MurA تاثیری بر اتصال آنتی بیوتیک به آنزیم نداشته به همین دلیل این نوع از مقاومت به ندرت و در شرایط آزمایشگاهی دیده می‌شود.

3- تغییر ملکول آنتی‌بیوتیک:

این مکانیسم مقاومت آنتی بیوتیکی که پراکندگی کم‌تری دارد با تولید سه پروتئین FosA، FosB و FosX حلقه‌ی اکسیران فیفومایسین را باز کرده و اثربخشی آنتی بیوتیک را کاهش می‌دهد. ژن این سه پروتئین به صورت ذاتی به نسل‌های بعدی قابل انتقال است. این سه پروتئین بیشتر در گروه انتروباکتریاسه یافت می‌شود.