سایر داروهای شیمیایی رایج (آپیتول، آپیستان، بایوارول و…)

• فلووالینات و فلومترین:

  • آپیستان: حاوی فلووالینات است. نوارهای آپیستان برای چندین هفته در کندو آویزان می‌شوند.
  • بایوارول: حاوی فلومترین است. عملکردی مشابه آپیستان دارد.
  • مزایا: اثربخشی بالا، کاربرد نسبتاً آسان.
  • چالش‌ها: اصلی‌ترین چالش، مقاومت کنه واروا به سموم است. استفاده مکرر از یک نوع ماده فعال می‌تواند به توسعه کنه‌های مقاوم منجر شود.

• کومافوس:

  • آپیتول: حاوی کومافوس است.
  • چالش‌ها: می‌تواند برای زنبورها سمی باشد و خطر باقی‌مانده سم در محصولات کندو وجود دارد.

• آمیتراز:

  • معمولاً به صورت نوارهای دودزا یا محلول اسپری استفاده می‌شود.
  • مزایا: اثربخشی قوی و سریع.
  • چالش‌ها: خطر مسمومیت برای زنبورها و زنبوردار در صورت عدم رعایت نکات ایمنی، احتمال مقاومت.

ملاحظات مهم در استفاده از مواد شیمیایی و جلوگیری از مقاومت دارویی

برای حفظ اثربخشی داروهای شیمیایی و کاهش خطر مقاومت کنه‌ها، رعایت نکات زیر ضروری است:

• چرخش داروها: به شدت توصیه می‌شود که هر سال از ماده فعال متفاوتی استفاده شود. به عنوان مثال، اگر امسال از نوار حاوی فلومترین (مانند فلوموار) استفاده کرده‌اید، سال آینده از دارویی با ماده فعال متفاوت استفاده کنید تا از مقاومت کنه واروا به سموم جلوگیری شود.
• دوز و زمان‌بندی دقیق: همواره دستورالعمل‌های سازنده برای دوز و مدت زمان قرار دادن دارو در کندو را به دقت رعایت کنید. استفاده کمتر از دوز توصیه شده می‌تواند باعث ایجاد مقاومت در کنه‌ها شود.
• عدم استفاده در زمان شهدآوری: هرگز در زمان برداشت عسل از نوارهای شیمیایی استفاده نکنید. این کار می‌تواند منجر به آلودگی عسل با باقی‌مانده‌های دارویی شود که سلامت مصرف‌کننده را به خطر می‌اندازد و بر کیفیت عسل تأثیر منفی می‌گذارد.
• نظارت بر اثربخشی: پس از اتمام دوره درمان، حتماً جمعیت کنه را پایش کنید تا از اثربخشی دارو اطمینان حاصل شود. اگر تعداد کنه‌ها به میزان مورد انتظار کاهش نیافته است، ممکن است مقاومت ایجاد شده باشد.

روش‌های فیزیکی و بیولوژیکی

این روش‌ها اگرچه به تنهایی برای ریشه‌کنی کامل واروا کافی نیستند، اما نقش مهمی در کاهش جمعیت کنه و تقویت مقاومت کندو دارند و می‌توانند مکمل خوبی برای درمان‌های شیمیایی باشند.

کندوی کف مشبک : کاهنده طبیعی جمعیت کنه

این کندوها دارای یک کف سیمی مشبک هستند که به کنه‌های افتاده اجازه می‌دهد از کندو خارج شوند و نتوانند دوباره وارد شوند. زیر این توری معمولاً یک سینی جمع‌آوری قرار می‌گیرد که امکان شمارش کنه‌های افتاده و پایش جمعیت را فراهم می‌کند.

• مزایا: روشی غیرتهاجمی و دائمی برای کمک به کاهش جمعیت کنه، کمک به تهویه بهتر کندو.
• معایب: به تنهایی برای کنترل کامل جمعیت کنه کافی نیست، در فصول سرد ممکن است نیاز به پوشاندن کف مشبک باشد.

حذف نرها و استفاده از نژادهای مقاوم

• قاب نر کشی: کنه‌های واروا تمایل بیشتری به حمله و تکثیر در سلول‌های حاوی لارو نر دارند، زیرا دوره درپوش‌گذاری آن‌ها طولانی‌تر است. با قرار دادن قاب‌های مخصوص حاوی پایه مومی نر در کندو و سپس خارج کردن و انهدام آن‌ها پس از درپوش‌گذاری (همراه با کنه‌های داخل آن‌ها)، می‌توان تعداد زیادی از کنه‌ها را به صورت مکانیکی از بین برد.

  • مزایا: روشی کاملاً بدون دارو، مؤثر در کاهش جمعیت اولیه کنه.
  • معایب: نیاز به نظارت و مداخله مداوم زنبوردار، ممکن است کمی از جمعیت نر زنبورها را نیز کاهش دهد.

• استفاده از نژادهای مقاوم به واروا (نژادهای دارای رفتار بهداشتی حساس به کنه): برخی نژادهای زنبور عسل، مانند نژادهای خاصی از زنبور کارنیکا یا روسی، رفتارهای بهداشتی خاصی (مانند شناسایی و پاکسازی سلول‌های آلوده به کنه) از خود نشان می‌دهند که آن‌ها را در برابر واروا مقاوم‌تر می‌کند.

  • مزایا: راه حلی ژنتیکی و پایدار در درازمدت، کاهش نیاز به مداخله دارویی.
  • معایب: دسترسی به نژادهای خالص ممکن است دشوار باشد، توسعه و تثبیت این ویژگی‌ها زمان‌بر است.