پاکسازی و ضدعفونی سیستم آبرسانی مرغداری

آب در سیستم پرورش و تولید طیور

آب آشامیدنی مهم‌ترین و پرمصرف‌ترین ترکیبی است که در سیستم‌های پرورش و تولید طیور مصرف می‌گردد از این رو ضدعفونی سیستم آبرسانی مرغداری در راستای وجود آب پاکیزه، اهمیت بسیار زیادی دارد. آب علاوه بر نقش بسیار مهم در متابولیسم و کاتابولیسم به عنوان حامل دارو و ترکیبات مکمل در صنعت طیور مصرف می‌گردد. کیفیت آب مصرفی ارتباط مستقیمی با میزان تولید و سود اقتصادی ناشی از آن دارد. به طور معمول منابع آبی سالن‌های مرغداری می‌تواند چاه‌های نیمه عمیق و عمیق و همچنین آب‌های سطحی باشد. از منظر آلودگی، احتمال آلودگی‌های میکروبی آب‌های سطحی بالاتر بوده در حالی که آلودگی‌های معدنی بیشتر در آب‌های عمیق دیده می‌شود. وجود انواع آلودگی در منابع آبی می‌تواند به طور مستقیم در منابع آبی بوده و یا پس از ورود به منبع صورت پذیرد. کنترل میکروبیولوژیکی آب مصرفی از بخش‌های مهم در حفظ امنیت زیستی فارم تولید و پرورش محسوب شده که متاسفانه در کشور ما کمتر به آن توجه می‌شود.

قسمت‌های مختلف سیستم آبرسانی مرغداری

سیستم آبرسانی مرغداری در فارم‌های پرورش و تولید طیور می‌تواند بر اساس نقشه‌های متفاوتی طراحی شوند اما نقشه‌ی قالب آن در این مقاله به طور مختصر توضیح داده شده است. معمولا آب توسط پمپ‌های قوی از چاه کشیده شده و وارد اتاقک‌های مخصوصی می‌گردد که فاقد منبع هستند که معمولا به نام “آب شیرین‌کن” شناخته می‌شوند. این مراکز بر اساس سیستم RO و اختلاف فشار اسمزی ترکیبات معلق آب را کاهش می‌دهد. سپس آب از طریق لوله‌کشی به منایع ذخیر منتقل می‌گردد. این منابع آبی بر اساس تعداد و ظرفیت سالن تعداد متفاوتی داشته و بین 500 تا 10.000 لیتر متفاوت است. لوله‌کشی آب را از منابع به سالن انتقال می‌دهد که در این میان ورودی‌هایی مانند پمپ‌های دوزینگ ممکن است وجود داشته باشد. انتهای خط لوله‌ها بر اساس سیستم پرورشی ممکن است متفاوت باشد. از انواع آبخوری در سیستم آبرسانی مرغداری می‌توان به آبخوری نیپلی، ناودانی و زنگوله‌ای اشاره نمود.

آلودگی‌های رایج در سیستم آبرسانی مرغداری

آلودگی‌های میکروبی

توسط سه پارامتر زیر می‌توان به درک صحیحی از کیفیت آب مصرفی رسید:

  1. مزوفیل‌های هوازی: شمارش مزوفیل‌های هوازی در دمای 22 درجه سانتی گراد یکی از پارامترهای مهم در تعیین کیفیت آب در سیستم آبرسانی مرغداری محسوب می‌شوند. اگرچه این اکثر این موارد غیر پاتوژنیک هستند اما میزان پاکیزه بودن آب را نشان می‌دهد. این باکتری‌ها در همه‌ی سطوح محیطی و گرد و غبار یافت شده و نشان دهنده‌ی منبع آبی باز و مدیریت ناصحیح فارم محسوب می‌گردد.
  2. کلی فرم‌ها: این آلودگی‌ نشان دهنده‌ی آلودگی‌های مدفوعی می‌باشد. گونه‌های بسیاری از این دسته غیر پاتوژنیک است اما موارد پاتوژنیک آن بسیار خطرناک است. با این حال باید توجه داشته باشیم که معمولا وجود کلی‌فرم‌ها همراه با آلودگی‌های سالمونلا است. اگر میزان انتروکوکوس‌ها از ای کلای در آب بیشتر باشد آلودگی‌های مدفوعی حیوانی بوده اما اگر تعداد ای کلای از انتروکوکوس‌ها بیشتر باشد آلودگی مدفوعی از نوع انسانی است.
  3. کلستردیوم‌ها: اگرچه کلستردیوم‌ها نیز منشا مدفوعی دارند اما به عنوان شاخص آلودگی مدفوعی در نظر گرفته نمی‌شوند. باید توجه داشته باشیم که کلستردیوم‌ها به عنوان فلور طبیعی دستگاه گوارش بوده و مشکل زمانی ایجاد می‌شود که مقادیر بالایی از آن توسط پرنده مصرف گردد و بیماری‌هایی مانند انتریت نکروتیک ایجاد می‌کند. ترکیبات اکسیژنه موثرترین ترکیب علیه کلستردیوم‌ها بوده ولی ترکیبات کلره اثربخشی لازم را ندارد. تکثیر بالای کلستردیوم‌ها در آب باعث تولید توکسین‌ها شده و عامل مخرب این باکتری این توکسین‌ها می‌باشد. آلودگی پرندگان با کلستدیوم‌ها معمولا در مرغان گوشتی دیده شده اما معمولا در طیور با وضعیت بدنی نامساعد و همراه با کوکسدیوز مشاهده می‌گردد.

پارامترهای زیر نیز می‌تواند جهت تعیین کیفیت آب مورد توجه قرار گیرند:

  1. سالمونلا: اگرچه این باکتری به صورت معمول در آب مشاهده نمی‌شود اما از آب به عنوان حامل استفاده می‌کند. این بدان معنی است که اگر آلودگی سالمونلا در هر قسمت از سیستم آبرسانی صورت پذیرد باعث انتشار سریع به کل گله خواهد شد. آلودگی با مدفوع پرندگان و جوندگان می‌تواند منشا آلودگی‌ با سالمونلا باشد.
  2. سودوموناس، کمپیلوباکتر و بوردوتلا: این عوامل شیوع کم‌تری در منایع آبی دارند اما افزایش روز افزون این موارد گزارش می‌شود. باکتری سودوموناس به دلیل آن که قادر به آلودگی تخم مرغ‌های نطفه‌دار است از اهمیت بالایی برخوردار است. باکتری سودوموناس سازگاری بالایی در محیط آبی داشته و یکی از عوامل مهم مرگ و میر جنین و جوجه‌های یکروزه است. کمپیلوباکتر نیز با محیط آبی سازگاری بالایی داشته اما تاثیر مهمی بر پرندگان نمی‌گذارد.
  3. پروتوزا: کوکسیدیا، نماتودها، ترماتودها و تخم آن‌ها می‌توانند از طریق آب به گله منتقل شده و باعث کاهش تولید شوند. پروتوزآ از جنبه‌ی دیگری نیز حائز اهمیت هستند. این عوامل قادر به انتقال دیگر عوامل بیماری‌زا مخصوصا ویروس‌ها از طریق آب آشامیدنی هستند.
  4. سیانوباکترها: سینوباکترها در محیط‌های آبی که نور خورشید دریافت می‌کنند قادر به رشد و تکثیر هستند. این عوامل با رشد و تکثیر در محیط آبی شرایط را به صورتی تغییر داده که باکتری‌های دیگر به راحتی قادر به رشد هستند. تولید توکسین توسط سیانوباکترها از مهمترین جنبه‌های میکروبی این عوامل بوده که بسیار خطرناک هستند.

 

آلودگی‌های شیمیایی

مهم‌ترین آلودگی شیمیایی در منابع آب آشامیدنی سیستم آبرسانی مرغداری وجود ترکیبات کلسیم و منیزیم بوده که به سختی آب شناخته می‌شوند. سختی بالای آب علاوه بر مشکلاتی که برای سلامت پرنده ایجاد می‌کند، باعث عمل نکردن ترکیبات دترجنت و در نتیجه عدم پاکسازی و ضدعفونی صحیح فارم خواهد شد. از دیگر آلودگی‌های شیمیایی می‌توان به آلودگی با فلزات سنگین (مانند سرب)، آرسنیک، نیتریت، کودهای کشاورزی و پساب صنعتی اشاره کرد. این آلودگی باعث ایجاد مسمویت در پرندگان و در نتیجه افزایش مرگ و میر در شرایط حاد، و کاهش تولید و سود اقتصادی در شرایط تحت حاد خواهد شد.

انواع پاکسازی و ضدعفونی سیستم آبرسانی مرغداری

پاکسازی سیستم آبرسانی مرغداری بین دوره‌ها

در بین دوره‌های پرورش و تولید بهترین زمان جهت از بین بردن کامل بیوفیلم و ضدعفونی سیستم آبرسانی است. بدین منظور می‌توان از پروتکل زیر جهت ضدعفونی سیستم آبرسانی استفاده نمود:

  1. شیر تخلیه مخزن و انتهای لوله­‌های آبرسانی را باز کرده و سیستم آبرسانی را از آب تخلیه کنید
  2. شیر ورودی، خروجی و تخلیه مخزن و انتهای لوله آبرسانی را ببندید
  3. آلودگی‌­های فیزیکی مخزن را خارج کنید
  4. ورودی مخزن را باز کرده و مخزن را با آب شست و شو دهید
  5. شیر ورودی را ببندید و شیر تخلیه مخزن را باز کنید
  6. پس از تخلیه آب، شیر تخلیه را بسته و شیر ورودی آب را باز کرده و به میزان 20 درضد بیشتر از حجم لوله­‌ها مخزن را آب کنید
  7. سپس ماده‌­ی ضدعفونی کننده سیستم آبرسانی مرغداری را بر اساس دستورالعمل به غلظت دلخواه در مخزن بریزید.
  8. شیر خروجی مخزن به لوله­‌ها را باز کرده تا محلول وارد لوله‌­ها شود
  9. بر اساس پروتکل محصول بین 4 الی 12 ساعت صبر کنید تا محلول اثر کند.
  10. انتهای خط لوله را باز کنید تا آلودگی­ها همراه با محلول ضدعفونی­کننده خارج شود.
  11. از محصول Zix Virox با غلظت یک الی 1 الی 2 درصد (بسته به میزان آلودگی) می‌توان جهت CIP سیستم آبرسانی استفاده نمود

 

پاکسازی سیستم آبرسانی در طول دوره

بعد از پاکسازی و ضدعفونی سیستم آبرسانی مرغداری به طور کامل و به منظور جلوگیری از تشکیل بیوفیلم باید از ترکیبات ضدعفونی‌کننده‌ای که برای پرنده مضر نیستند استفاده کرد (Aquazix plus Ag). این ترکیبات قادر به جلوگیری از تشکیل بیوفیلم و رسوبات معدنی در سیستم آبرسانی بوده و در عین حال آب آشامیدنی را نیز ضدعفونی می‌کند. همچنین با مصرف این ترکیبات گرفتگی نیپل در طول دوره اتفاق نخواهد افتاد.

4 دیدگاه در “پاکسازی و ضدعفونی سیستم آبرسانی مرغداری

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

منوی دسته بندی های خود را در تنظیمات سربرگ » موبایل » المنت منو موبایل » نمایش / مخفی » انتخاب منو مشخص کنید.
برای دیدن نوشته هایی که دنبال آن هستید تایپ کنید.