ضدعفوني کشتارگاه: اصول و قواعد

ضدعفونی كشتارگاه: سطوح و تجهیزات

سطوح ساختمانی و تجهیزات موجود در کشتارگاه باید بعد از هر نوبت کشتار به طور کامل ضدعفونی شود. آلودگی‌ها به راحتی می‌تواند از طریق سطوح و تجهیزات به لاشه منتقل شود. محصول ضدعفونی کننده مورد استفاده براي ضدعفوني كشتارگاه باید اثربخشی بالا داشته باشد و هیچ باقیمانده‌ای در گوشت باقی نگذارد. همچنین در دوز مصرفی فاقد بو و از امنیت بالایی برخوردار باشد. همچنین باید توجه داشته باشید که محصول مورد استفاده بر تجیزات اثر خورندگی نداشته باشد.

امنیت زیستی

حفظ اصول امنیت زیستی در فارم از چند طریق قابل دست یابی است. به طور کلی تمامی افراد و یا وسایلی که به محیط کشتارگاه وارد می‌شوند باید طبق پروتكل‌هاي ضدعفوني كشتارگاه، ضدعفونی گردند.
وسایل نقلیه باید از حوضچه‌های ضدعفونی چرخ خودرو عبور کرده و سپس سطح خارجی و درب آن توسط محلول ضدعفونی کننده اسپری شود. محصول مورد استفاده در حوضه‌های ضدعفونی چرخ خودرو باید وسیع‌الطیف بوده و ماندگاری خوبی داشته باشد. همچنین محصولی که جهت ضدعفونی سطوح خارجی خودرو حمل استفاده میشود باید وسیع‌الطیف و سریع‌الاثر باشد. خودروهای حمل لاشه دارای بار میکروبی بسیار بالایی بوده و معمولا ضدعفونی نمی‌شوند. این خودروها با حمل دام زنده مملو از باکتری‌های پاتوژن و عوامل فسادزا بوده که به راحتی لاشه را آلوده میکنند.
نقطه‌ی بحرانی دیگر حوضچه‌های ضدعفونی چکمه هستند. این حوضچه‌ها از انتقال عامل بیماریزا به کشتارگاه و همچنین انتقال عامل بیماری زا بین بخش های مختلف جلوگیری خواهد کرد. به همین دلیل این محصول علاوه بر وسیع‌الطیف و سریع‌الاثر بودن باید امنیت بالایی جهت استفاده در حوضچه‌ها داشته باشد. محلول ضدعفونی کننده چکمه باید هر دو روز یکبار تعویض گردد چراکه در صورت ورود مقادیر بالای آلودگی به حوضچه‌ی ضدعفونی‌کننده، این محلول منبع انتشار آلودگی در کشتارگاه خواهد شد.

ضدعفوني كشتارگاه: لاشه (طیور)

لاشه‌ها به دلایل ذکر شده در بخش مقدمه بار میکروبی بالایی دارند. مخصوصا اگر تخلیه احشا به صورت دستی انجام شود. بنابراين يكي از بخش‌هاي مهم ضدعفوني كشتارگاه، ضدعفوني كردن لاشه محسوب مي‌شود. ضدعفونی لاشه‌ها در سه بخش قابل انجام است. اسپری محلول ضدعفونی کننده به روی لاشه قبل از ورود به پرچیلر، غوطه وری در محلول ضدعفونی کننده در پرچیلر و چیلر. لاشه‌ها قبل از ورود به پرچیلر گرم بوده و منافذ آن باز است. با اسپری محلول ضدعفونی کننده قبل از ورود به پرچیلر ضدعفونی با عمق بیشتری انجام خواهد شد. همچنین بار میکروبی کمتری وارد چیلر میشود. در پرچیلر غلظت محلول ضدعفونی کننده باید به طور کامل تحت نظر قرار بگیرد. در صورتی که از ترکیبات کلره استفاده شود هیچ روشی جهت اندازه گیری میزان کلر فعال وجود نخواهد داشت. بار میکروبی پرچیلر و چیلر به طور مستمر در حال تغییر است. بنابراین باید از محصولاتی استفاده شود که کارایی آن قابل اندازه گیری باشد. محصولات حاوی پراستیک اسید یک گزینه‌ی مناسب جهت ضدعفونی لاشه است. این ترکیب در صورت استفاده در پرچیلر و چیلر به صورت مستمر قابل اندازه گیری بوده و بر طیف وسیعی از میکروارگانیسم‌ها موثر است. به صورت کلی ضدعفونی لاشه باعث افزایش مدت نگهداری لاشه تا 2 ماه در زنجیره غذایی خواهد شد. در ایران بسیاری از لاشه در یخچال و فریزهای صنعتی نگهداری شده تا در زمان مناسب (مناسبت‌های خاص) وارد بازار گردد. با کاهش بار میکروبی لاشه، مدت زمان نگهداری آن در دمای 4 درجه و یا منفی 18 افزایش می‌یابد. اگر از دو محصول متفاوت در پرچیلر و چیلر استفاده می‌کنید از سازگاری این دو محصول اطمینان حاصل کنید. به عنوان مثال محصولات حاوی پراستیک اسید و ترکیبات کلره با یکدیگر سازگار بوده و در صورت اسپری لاشه با محصول حاوی پراستیک اسید میتوان لاشه را در پرچیلر یا چیلر حاوی ترکیبات کلره غوطه ور نمود. نکته‌ی مهم دیگر در انتخاب محصول ضدعفونی کننده این است که این محصول نباید بر کیفیت (بو، مزه، رنگ و قوام) گوشت تاثیری داشته باشد. این موضوع در لاشه‌ی دام از اهمیت بیشتری برخوردار است.

ضدعفوني كشتارگاه: پسماند

پسماند کشتارگاه‌ها دارای مقادیر بسیار بالایی از باکتری‌های مزوفیل بوده و علاوه بر مخاطرات زیست محیطی بوی بسیار بدی تولید میکند. سازمان محیط زیست و سازمان دامپزشکی بر پسماند کشتارگاه نظارت کرده و آن را مورد آزمایش قرار میدهند. محصولی که جهت ضدعفونی پسماند استفاده میشود باید ماده موثره دارای PT12 اتجادیه اروپا و یا تاییدیه EPA داشته باشد. همچنین باید وسیع‌الطیف بوده و بر طیف وسیعی از میکروارگانیسم‌ها موثر باشد. از اين جهت رعايت پروتكل‌هاي ضدعفوني كشتارگاه اهميت بسيار زيادي دارد.

نتیجه گیری

با رعایت تمامی اصول ضدعفونی کشتارگاه دو هدف اصلی پیگیری میشود:
1- میزان بار میکروبی لاشه و کشتارگاه توسط کارشناسان دامپزشکی پایش میشود. بنابراین جهت انجام امور قانونی نیازمند محیط و لاشه‌ای با بار میکروبی پایین خواهیم بود.
2- با ضدعفونی و انجام اصول امنیت زیستی در کشتارگاه، لاشه‌ها بار میکروبی پایینی داشته

منابع

1. Perez-Arnedo, I. and E. Gonzalez-Fandos, Prevalence of Campylobacter spp. in poultry in three Spanish farms, a slaughterhouse and a further processing plant. Foods, 2019. 8(3): p. 111.
2. Del Nery, V., et al., Poultry slaughterhouse wastewater treatment plant for high quality effluent. Water Science and Technology, 2016. 73(2): p. 309-316.
3. Zeng, H., et al., Salmonella prevalence and persistence in industrialized poultry slaughterhouses. Poultry Science, 2021.
4. Rodrigues, L.B., et al., Salmonella and Listeria from stainless steel, polyurethane and polyethylene surfaces in the cutting room of a poultry slaughterhouse. Acta Scientiae Veterinariae, 2013. 41(1): p. 1-7.
5. Martindah, E., N. Ilham, and E. Basuno, Biosecurity level of poultry production cluster (PPC) in West Java, Indonesia. International Journal of Poultry Science, 2014. 13(7): p. 408-415.